W 1945 roku ekshumowano rozstrzelanych pod kościołem w Gąbinie.

15 czerwca 1941 roku pod parkanem kościoła w Gąbinie Niemcy rozstrzelali dziewięciu mieszkańców Gąbina i okolic. Kolejnych dwóch zginęło podczas próby ucieczki. Ciała zakopano na Trakcie Grabskim, gdzie teraz znajduje się odnowiony pomnik. W 1945 roku przeprowadzono ekshumację. Natrafiono na jedenaście ciał, które zidentyfikowano i z godnością pochowano na cmentarzu w Gąbinie. 

Projekt odnowienia pomnika na Trakcie Grabskim realizowany przez Stowarzyszenie Razem-dla Miasta i Gminy Gąbin dobiega końca. Podczas jego realizacji członkowie Stowarzyszenia zwrócili się do przedstawicieli lokalnego muzeum prowadzonego przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Gąbińskiej o udostępnienie dokumentów związanych z tragicznymi wydarzeniami czerwca 1941 roku. 

[ZT]50986[/ZT]

Okazało się, że członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej, którzy są pasjonatami historii posiadają bardzo ważny dokument - Protokół Komisji Ekshumacyjnej, która pracowała w miejscu zakopania zwłok. Wszystko dzięki skrupulatnemu archiwizowaniu ważnych dokumentów i ogromnemu zainteresowaniu lokalną historią przez TMZG. 

[ZT]50983[/ZT]

Prace ekshumacyjne odbyły się 27 kwietnia 1945 roku. Rozpoczęły się o godzinie 9 rano, a zakończone zostały o godzinie 16:30. W skład komisji wchodziło dwunastu członków oraz sekretarz. 

W protokole widnieje następujący zapis:

- Na głębokości jednego metra w czasie odkopywania natrafiono na pierwsze ślady zwłok zamordowanych w dniu 15 czerwca 1941 roku pod murem rz-k (red. rzymskokatolickiego) kościoła w Gąbinie przez łotrów germańsko-hitlerowskich. Wstrzymano na chwilę pracę, ażeby fotograf mógł wykonać zdjęcie. W obecności wyżej wymienionego składu Komisji Ekshumacyjnej oraz przybyłych krewnych i rodzin zamordowanych wyjęto pierwsze zwłoki, które utożsamiono i ponumerowano - czytamy w protokole

Podczas prac zidentyfikowano następujące ciała:

• Józef Stachowski - rozpoznany przez żonę po ubraniu, górnej szczęce sztucznej, długich butach i pasku skórzanym. Zwłoki były spróchniałe. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki. 
• Stanisław Korpowski - rozpoznany na podstawie dokumentu osobistego, po złotych zębach, ubraniu i butach. 
• Jan Potomski - rozpoznany przez żonę i rodzinę po ubraniu, zegarku i butach. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki kości ciemieniowej lewej. 
• Wacław Strzelecki - rozpoznany z dokumentu osobistego. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki
• Władysław Poliński - rozpoznany na podstawie dokumentu osobistego. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki
• Władysław Kowalik - rozpoznany przez żonę po ubraniu i zapalniczce. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki
• Franciszek Płażewski - rozpoznany po dokumentach osobistych. Przyczyna zgonu: postrzał klatki piersiowej
• dr Władysław Maciejewski - rozpoznany na podstawie dokumentu osobistego. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki
• Franciszek Jędrzejczak - rozpoznany przez żonę po ubraniu. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki, peknięcie
• Jan Skonieczny - rozpoznany przez brata i rodzinę po ubraniu. Przyczyna zgonu: postrzał czaszki. 
• Jan Kurpias - rozpoznany przez rodziców po ubraniu i złotych zębach w górnej szczęce po lewej stronie. Zwłoki całkowicie spróchniałe z wyjątkiem kości. Przyczyna zgonu: postrzał klatki piersiowej. 

Ciała przeniesiono na cmentarz parafialny w Gąbinie. Złożono je do zbiorowej mogiły znajdującej się przy głównej bramie cmentarza. Dzięki staraniom władz Miasta i Gminy Gąbin grób został odnowiony. Każdego roku przy okazji wydarzeń patriotycznych, na płycie mogiły składane są kwiaty i znicze.  

Artykuł ten opublikowano w ramach projektu pn. "Pamięć o Was nigdy nie zginie. Odnowienie miejsca pochówku rozstrzelanych mieszkańców Gąbina i okolic" realizowanego przez Stowarzyszenie Razem-dla Miasta i Gminy Gąbin, sfinansowanego ze środków Fundacji ORLEN w ramach programu grantowego „Czuwamy!Pamiętamy!”. 

zdjęcia: FP - Gąbin- historia bardziej i mniej znana

artykuł opracowano na podstawie: Protokół Komisji Ekshumacyjnej pozyskany od Towarzystwa Miłośników Ziemi Gąbińskiej